Lutherse gemeenten en instellingen te Amsterdam

Vz: afbeelding gebouw Wittenberg, erboven het alziend oog met stralen, tekst: Luthers Diaconiehuis Amsterdam, 1772-2022 Kz: historisch ornament met vier wapenschildjes waarop de symbolen, van monument, museum, hotel en wapen van Amsterdam. In het midden de Lutherroos (wapen van Maarten Luther), eronder het logo van de Lutherse kerk en diaconie. Ontwerp: Daniëlle van Ark Uitvoering: Koninklijke Nederlandse Munt Opdracht: OMVH Oplage: 250 Zilver, 35 mm

1998, Harry Cornelis Donga, 25 jaar Evangelisch-Luthers predikant te Amsterdam, vz; kansel met opengeslagen kanselbijbel, Jes 55:10&11, en 2 Cor 5: 19&20,, kz: krans met naam: Evangelisch Lutherse Gemeente Amsterdam, Harry C. Donga, april 1973 – 1998, Lucas 19: 28-40. Ds Donga was van 1973-2008 predikant van de Lutherse Gemeente van Amsterdam. Medailleur: Chris van der Hoef, zilver, 60 mm.

1783, overlijden van Johan Diedrich Deiman, Evangelisch- Luthers predikant, vz: sarcofaag, met zon en cypressen:Vivit post funera virtus/ de deugd leeft na de dood. In afsnede: J.M.Lageman fecit. Keerzijde: familiewapen met tekst in het midden: Ioh.annes Died.ericus Deiman. V.erbi D.ivini M.inister Aet.ate LI. Ob.iit IX.Apr.ilis MDCCLXXXIII/Johannes Diedrich Deiman bedienaar van het goddelijke woord in de ouderdom van 51 jaar overleden op 9 april 1783. Ds Deiman werd in 1732 geboren te Hage in Ostfriesland. Zijn voorlaatste standplaats was Utrecht en van 1779 – 1783 was hij predikant te Amsterdam. Zijn eerste echtgenote mevrouw A.P van Uggelen was in 1778 te Utrecht overleden en aldaar begraven. Ook ds Deiman werd daar ten grave gedragen. Ter gelegenheid van het overlijden van zijn echtgenote is eveneens een penning verschenen (zie onder Utrecht). Medailleur: J.M.Lageman, brons, 39,5 mm.

1783, overlijden van Jan Hendrik Vorstius, Evangelisch-Luthers predikant, vz: sarcofaag, met zon en cypressen:Vivit post funera virtus/ de deugd leeft na de dood.In afsnede: J.M.Lageman fecit. Keerzijde: kz:familiewapen met tekst in het midden: Io.annes Henr.icus Vorstius.V.erbi D.ivini M.inister Aet.ate XLIII. Ob.iit XIII.Mart.ii MDCCLXXXIII,/ Johannes Henricus Vorstius, bedienaar van het goddelijke woord in de ouderdom van 43 jaar overleden op 13 maart 1783. Ds Vorstius werd in 1740 geboren te Kleef. Zijn voorlaatste standplaats was Den Haag en van 1775-1783 was hij predikant te Amsterdam. Medailleur: J.M.Lageman, zilver en brons, 39,5 mm.

1922, Gotthilf Julius Wiesinger, 30 jaar Evangelisch-Luthers predikant te Amsterdam, Voorzijde: Kansel met opengeslagen kanselbijbel Jes 55:10&11, en 2 Cor 5: 19&20, Keerzijde: Kransversiering, tekst: 15 mei 1892-1922, G.F.J.Wiesinger Amsterdam Romer 1-16. Medailleur: Chris van der Hoef Deze penning heeft C.J van der Hoef in 1922 ten behoeve van jubilerende predikanten gemaakt.(van deze penning met deze gravering bestaan slechts 1 zilveren en 3 bronzen exemplaren, 41 mm)

1743, gedenkpenning op de tachtigsten verjaardag van Hendrik Issendorp, vz: Vadertje Tijd met zeis, zwevend boven Amsterdam, en getal 80,. Keerzijde: Tekst: Onse leeven Duurt ’t ZeeventigJaar: Wanneer het hoog komt: Soo zijn ’t tachentig Jaar: ende Wanneer ’t kostelijk geweest is, Soo is het moeyte ende Arbeijd geweest: Want het vaart snel weg, als Vloogen Wij Daar van. Psalm 90 ver: 10. Zilver, gegraveerd. Issendorp was sedert 1719 ouderling der Luthersche Gemeente te Amsterdam, ook is er een penning op zijn huwelijk.

1708, overlijden van Henricus Vos, luthers predikant, Voorzijde: Grafmonument met aan weerszijden twee vrouwenfiguren.: Aeterna memoria sacra/ ter eeuwige heilige gedachtenis. Op het basement is zijn wapenschild met vos weergegeven. Hieronder de tekst: Inevitabile fatum/het niet te vermijden (nood)lot. Randtekst. Ter gedachtenisse van do Henricus Vos, geboore den 17 aug.ustus 1642, overleden 5 nov.ember 1708 t Amst.erdam. Keerzijde: 10-regelige-tekst: De godtsdienst, in de ziel verslagen, betreur, haar waarste borstklenoot, haar VOS, haar troost haar welbehagen, gevoert van d’aarde in Abrams schoot, zilver en brons, 44,5 mm.

1678, overlijden van Casparis Caspari, voorzanger van de Evangelisch-Lutherse Kerk te Amsterdam, vz; twee geraamtes (links met zeis en rechts met omgekeerde fakkel) en putto met olielamp, met Omschrift: Gij die als vrienden mij gedragen hebt ter aarden wilt voor uw laatste dienst dit mij ter eer aanvaarden. Tekst in het midden: Ter gedachtenis van Mr Casparis Caspari, voorSanger van de Augsburgse Confessie van hem bedient 19 Jaere/ oud Synde 79 Jaeren. In den Heere gerust den 15 Maert Ao 1678. In afsnede: Gedenck te sterven Keerzijde: Tekst op guirlande: Salich sijn de dooden die in den Heere sterven want sij rusten van hare Arbeit. Doodshoofd en beenderen, zeis en zandloper, putti en overledene. In cartouche tekst: Mijn Lichaam dat nu rust/ sal wederom verijsen/ en met mijn Siel vereent/ mijn Heilant eeuwig prijsen. Medailleur: O.Wouter Müller, zilver 81×71 mm.

1918, Plaquette van het exterieur van de Lutherse Diaconessen Inrichting. Medailleur: Jacob Jan van Goor, zilver en brons, 125×65 mm.

2009, 100-jarig bestaan van de Lutherhof, vz: Exterieur van het gebouw aan het Staringplein. Omschrift: Lutherhof Amsterdam. Logo van de Evangelisch-Lutherse Gemeente en Diaconie. Keerzijde: Interieur van het Lutherhof. Omschrift: 2 juli 1909 – 2009. Medailleur: Christina San Martin Geijo, zilver, 35 mm.

1793, Inwijding van de kerk van de Herstelde Lutherse Gemeente, voorzijde: Front van de kerk langs de Kloveniersburgwal, randschrift: Templum Ecclesiae Restauratae Luther:anae Amstelod.amensis. Onder het front: Consecrat.28 Aug. et 1 Sept. 1793. Keerzijde: Randschrift: Felix si Pietasque petunt Concordiaque Aras. In de afsnede eronder: Vero Splendore Coruscas, I.M.La­geman F./Gelukkig als godsvrucht en eendracht de altaren zoeken. Moogt gij schitteren door ware luister. Twee vrouwen, Eendracht en Godsvrucht, reiken elkaar de hand boven het altaar van de waarheid. De rechter vrouw, Godsvrucht, draagt de Augsburgse Confessie in haar hand. Medailleur: J. M. Lageman, zilver en brons, 39 mm.

z.j. armenloodje, vz Luthersche.Diaconie.Huys, in het midden D, kz, blanco, lood,34 mm.

1972, beloningspenning Diaconiehuis, vz: zwaan naar links, Omschrift: Zegel van ‘t Luthersche Diaconiehuis te Amsterdams, kz: blanco, Medailleur: C.J.Begeer, zilver en brons, 65 mm

1972, Viering 200 jaar Diaconiehuis, vz: voor- en zijaanzicht van het gebouw met jaartal 1972: met tekst Herdenking inwijding 13 jan 1772. Omschrift: Luthersche Diaconiehuis te Amsterdam. Keerzijde: Zwaan naar links. Omschrift: Zegel van ‘t Luthersche Diaconiehuis te Amsterdams, Medailleur: C.J.Begeer, brons 35 mm.

1872, Viering 100 jaar Diaconiehuis, Ter herinnering aan het honderdjarig bestaan van het Evang.Luth.Diac.Wees Oude Mannen en Vrouwenhuis te Amsterdam, 13 jan 1772 – 15 jan 1872. Keerzijde: Engel beschermt het weeskind met zijn rechterarm en strooit met zijn linker geld uit over de hoofden van twee oude lieden, tekst Spreuken 9:11 ‘Door mij, Wijsheid, vermeerderen de dagen van je leven, je levensjaren nemen door mij toe.’ Randtekst: M.C.de Vries, inv.et fec. Medailleur: M.C.de Vries Jr, brons 38 mm.

1772, Inwijding van het Lutherse Diaconiehuis, vz: voor- en zijaanzicht van het gebouw met namen van de eerste regenten, Luth. Diaconiehuis te Amsterdam ingeweid d 13 Jan.1772. Er onder in de afsnede de namen van de zes eerste regenten: Joh. Hilkes. Ian. Peyse/Joh. Muller. E.W.Iacobi/Hend. Molkenboer/Iac.Ebeling. kz: vrouwe het Geloof, links in de wolken, op achtergrond Ronde Lutherse kerk, rechts knielende vrouwe Dankbaarheid. Medailleur: B.C. van Calker, zilver, 35 mm.

1772. Inwijding van het Lutherse Diaconiehuis, vz: voor- en zijaanzicht van het gebouw met tekst Luthersche Diaconiehuis te Amsterdam. Er onder: Volbouwd 1771 ingewyd d 13 jan 1772 , kz: vrouwe het Geloof, links in de wolken, op achtergrond Ronde Lutherse kerk, rechts knielende vrouwe Dankbaarheid. Medailleur: B.C. van Calker, zilver, 35 mm.

1770. Inwijding van het Lutherse Diaconiehuis, vz: voor- en zijaanzicht van het gebouw: Annue.ente Mag.istratu Amst.elico Votis Liberalitatique Augsb:urgicorum Aedific.ium Cond.itum Ann.o1770 /Terwijl de Amsterdamse vroedschap door een mild besluit goedkeuring schonk. Het gebouw der Augsburgers gesticht in het jaar 1770. CEL (celebratum/gevierd), de datum 13 januari 1771 is foutief. Het gebouw werd pas in 1772 ingewijd, kz vrouwe Weldadigheid gezeten tussen oude man, vrouw en kind. Gloriatur adversus damnationem misericordia /de barmhartigheid roemt tegen het oordeel. (Jac.2:13 ‘Onbarmhartig zal het oordeel zijn over wie geen barmhartigheid heeft bewezen; maar de barmhartigheid overwint het oordeel.’) Medailleur: C.F. Konse, zilver 34 mm

1770. Bouw van het Evangelisch-Luthers bestedelingenhuis op het Weesperveld, vz: voor- en zijaanzicht van het gebouw met latijnse tekst Er boven de tekst: Pauperum Confugium/toevlucht der armen. Onder het gebouw staat de tekst: Acrematocomium Lutheranorum Conditum MDCCLLX /Bestedelingenhuis der Lutheranen, gesticht 1770, kz vrouwe Godsdienst. Medailleur: Theodorus van Berckel, zilver, 39 mm. Keerzijde: Vrouwe Godsdienst, de Heilige Schrift en het kruis. De randtekst boven luidt: Pietate Senatus Amstelod.amensis (Door de liefdadigheid van de raad van Amsterdam) tekst beneden: Ecclesia Lutheran.orum Suffulta et Defensa/is de Lu­therse kerk tot stichting van dit huis ondersteund en be­schermd). T.V.Berckel F.ecit. Medailleur: Theodorus van Be­rc­kel, zilver, 39 mm.

1997, Van Brants Rus Hofje, vz: Binnenplaats van hofje, gesticht door Christoffel van Brants, Erboven de tekst: Van Brants Rus Hofje. kz: wapenschild in 1717 door tsaar Peter de grote toegekend aan Christoffel van Brants, zilver, 38 mm.

Loodje zj, vz Luthers Wees Huis, met gestempelde S, lood, 34 mm

2008, 330 jaar Luthers Weeshuis, vz: zwaan naar links, : 330 jaar Ev.Luthers Diac.Weeshuis Amsterdam, 27 april 2008 kz:Jan Geerkenshuis, midden op de binnenplaats van het voormalig weeshuis aan de Lauriergracht, De tekst aan de bovenzijde luidt: ’T Luth:Diac:Weeshuys. Onder de voorstelling: Gesticht MDCLXXVIII.zilver 45 mm.

1778, Eeuwfeest Luthers Diaconie Weeshuis, vz: gezicht op gebouw vanaf binnenplaats, tekst: Luth.Diac.Weeshuis, er onder: Gesticht MDCLXXVIII / 1e jubile gevierd 24 aug:1778, kz: Vrouwe de Christelijke liefde met twee weeskinderen en epitaaf met C (=100), De tekst er boven luidt: Hij is der weezen vader. En er onder staat: ter gedachtenis aan de weezen uytgedeeld. Medailleurs: Carel Frederik Konse (vz) en Johannes Michiel Lageman (kz), goud en zilver, 28 en 34 mm.

1778, Eeuwfeest Luthers Diaconie Weeshuis, Voorzijde: Gezicht op gebouw vanuit binnentuin, er boven guirlande met tekst: ‘t Luth.ersche Diac.onie Weeshuis, er onder: Gesticht MDCLXXVIII, J. M. Lageman Keerzijde: Omkranste zuil waarop de tekst: Ebenhaezer ( tot hier toe heeft de Heer ons geholpen). Een putto,die de tijd voorstelt hangt een C (betekent: honderd jaar) met rondom een ouroboros op. Met zwaan, het wapen van Amsterdam en een zeis. Omschrift: Op het eerste jubile, geviert in Amst:(sterdam), 24 aug. 1778 Medailleur: Johannes Michiel Lageman, zilver, 25 mm

1778, Eeuwfeest Luthers Diaconie Weeshuis, vz: Voorgevel van het Weeshuis. Omschrift: Het Luthersche Diac.Weeshuis in Amsterdam, gest.(icht) 1678. Kz: Vrouwe de Christelijke Liefde met twee (wees)kinderen, epitaaf met C (100) en het jaartal 1778. Omschrift: Ter gedagt:enis van dit eeuwfeest aan de kinderen uytg:ereikt. zilver 25 mm

1778, Eeuwfeest Luthers Diaconie Weeshuis, vz: voorgevel weeshuis, Omschrift: Het Luthersche weeshuis, gest.icht1678 In de afsnede: Verbout 1757. Keerzijde: Omkranste zuil waarop de tekst: Ebenhaezer (tot hier toe heeft de Heer ons geholpen). Een putto die de tijd voorstelt, hangt een C (betekent: honderd jaar) met rondom een ouroboros op. Met zwaan, het wapen van Amsterdam en een zeis. Omschrift: Op het eerste jubile, geviert in Amst:sterdam, 24 aug. 1778. Medailleur: Carel Frederik Konse, goud en zilver, 25 mm.

1994, Herbouw Ronde Lutherse Kerk, gedenkplaat Ronde Lutherse Kerk met zwaan, datum 28 juni 1994. Ontworpen door Harry Donga, koper, 100x100mm.

1826, Herbouw Nieuwe Lutherse Kerk, vz:beeltenis van Martinus Luther,geb. 10 nov. 1483, gest. 18 feb. 1546. m kz: 9 regelige tekst: De Nieuwe Lutherse Kerk te Amsterdam afgebrand den 18 sept. 1822. Prachtiger herbouwd en ingewijd den 18 sept. 1826. Goud, zilver, brons en tin, 30 mm.

1826, Herbouw Ronde lutherse Kerk, Gegraveerde gedenkplaat, opdracht van H.Westhoff Jr, gegraveerd door A. Bemme Az. Voorzijde: In een rond medaillon in het midden een afbeelding van de herbouwde Ronde Lutherse Kerk. Aan de onderrand daarvan: G. Moele Jr, Del:, A, Bemme AZn, Sculp. Er omheen drie reeksen met omschriften: Eerste reeks: Haggaï 2 Vs 9 – De heerlijkheid van dit laatste huis zal grooter worden dan die van ‘t eerste geweest is/ spreekt de HEERe Zebaoth/ en ik zal vrede geven aan deze plaats. Tweede reeks: Nu wordt dit koper GOUD, door ‘t melden van den tijd./ Dat ROLL, als Hemeltolk, deez’ kerk heeft ingewijd. ‘t VerheVen ‘t kVnstrIJk stIft, traCht nVttIg Werk te Wekken/ ZIJ grIfte ‘t In ‘t MetaaL, ‘t WeLk ‘t FraaI geboVW bLijft Dekken. Derde reeks: De Luthersche Nieuwe kerk te Amsterdam, afgebrand den 18 September 1822, wederherbouwd: de Inwijding gevierd den 18 September 1826. Aan de onderrand: Hendrik Westhoff Junior Inv. (achtkantig plaatje koper W&G T London, 26, 105×120 mm)

1998, viering van 50 jaar Wereldraad van Kerken in de Oude Lutherse Kerk aan het Spui, vz: oecumenisch symbool, schip met kruis als mast en de jaartallen 1948-1998, kz: Oude Lutherse Kerk, zilver en tomback, 40 mm.

2008, Viering van het 375 jarig bestaan van de Oude Lutherse kerk, vz; interieur naar een prent van Caspar Philips, met logo en de jaartallen 1633-2008, kz: Oude Lutherse Kerk, zilver en cuni, 40 mm.

1822, Brand in de Nieuwe Lutherse Kerk, vz: afbeelding van kerk zoals in het stichtingsjaar 1671, kz: ruïne van de afgebrande kerk., goud, zilver, 24,4 mm.

Vierkant stukje koper van de koepel van de verbrande kerk dat hand gegraveerd is met de tekst: LK (Lutherse kerk) AFGEB:, D18SEPT 1822. (koper, 30x30x1 mm, uit verzameling Hassoldt)

1822, Brand in de Nieuwe Lutherse Kerk, gestempeld koperplaatje van de koepel met twee afbeeldingen, kerk uit 1671 en ruïne uit 1822, koper 30×40 mm

1952, Hereniging van de twee lutherse kerken, vz: Oude Lutherse Kerk aan het Spui en de Hersteld Lutherse kerk aan de Kloveniersburgwal, kz: zegel der Nederlandse gemeenten onder de Augsburgse geloofsbelijdenis. Het betreft hier een lelie tussen doornen (Hooglied 2:2). Ook het omschrift bleef in 1952 hetzelfde als in 1617: Sigil.lum Eccl.siarum.Belg.ae sub.Aug.sburgo Confe.ssiones,/Zegel der Nederlandse gemeenten onder de Augsburgse geloofsbelijdenis. Medailleur: Maarten L. Pauw, brons, 60 mm.

1816, Amsterdam. Gedenkpenning op leven en sterven van Johanna Catharina gravin Van Ross, geboren De Schubert (1763-1814). Voorzijde: Borstbeeld van Johanna Catharina naar links, getroffen door de bliksem als symbool van plotseling sterven. Spreuk: In magnis voluisse sa test. (in Grote zaken is reeds het willen voldoende) Keerzijde: opschrift: Het/Vaderland/helpen bevryden/ en menschenrampen/verminderen/was het beroep waarin/zy stierf. Boven twee sterren met A en FW. Deze staan voor Alexander I van Rusland en Friedrich Wilhelm III van Pruisen. Links en rechts naast de piramide met Nederlandse leeuw zijn de tweekoppige Russische adelaar en de eenkoppige Pruisische adelaar afgebeeld. Op de piramide het alziend oog en de weegschaal van het recht. Er omheen: Zes vaandels met: vertrouwen, religie, volharding, moe, offer, eendragt. Johanna Catharina de Schubert werd geboren in Nijmegen en daar luthers gedoopt. Zij trouwde met Johannes Matthias Ross, een predikantszoon (waarschijnlijk Gereformeerd) geboren in Isselburg (Dld) en kreeg één zoon. Haar man was directeur van de Hollandsche Maatschappij van Wetenschappen te Haarlem. Na de dood van haar man, hertrouwd ze met de lutheraan Pieter Willem Motte in Amsterdam. Zij geeft dan zelf op gereformeerd te zijn. Tijdens haar verblijf in Warschau bekommert ze zich om het lot van uit Rusland terugkerende Hollanders uit het leger van Napoleon en brengt ze in veiligheid. Dat is precies de tekst van de penning en ook van het gedenkteken op haar graf op de lutherse begraafplaats in Diemen. Kennelijk is ze teruggekeerd naar het geloof van haar jeugd. Medailleur: Daniël Friedrich Loos, Berlijn (zilver, 37 mm)