De Lutherse Salzburgse vluchtelingen in Nederland

De godsdienst van de regerende vorst of bisschop bepaalde het geloof van zijn onderdanen. In het gebied van het aartsbisdom Salzburg woonden veel lutheranen die weigerden gehoor te geven aan deze politieke afspraken onder het gebod ‘wiens gebied, diens godsdienst’. Door het optreden van aartsbisschop Leopold Anton von Firmian die van 1727 tot 1744 aan de macht was, werden vele duizenden lutherse Salzburgers (19.000 personen) gedwongen te vertrekken zonder meeneming van hun goederen. De meeste van de verdreven lutheranen vestigden zich op uitnodiging van de Pruisische koning Friedrich Wilhelm in Litauen.

Op uitnodiging van de Staten Generaal van de Zeven Verenigde Nederlanden, werden er zo’n 800 personen (mannen, vrouwen, kinderen) uitgenodigd naar Nederland te komen. Hun plaats van vestiging werd Zeeland en wel het land van Cadzand in Zeeuws-Vlaanderen. De Staten Generaal kwamen slechts mondjesmaat hun toezegging tot financiële ondersteuning na. Uiteindelijk trok zich de Amsterdamse lutherse gemeente het lot aan van deze immigranten door de oprichting van het Amsterdamse Fonds van Cadzand. Door collectes en de opbrengst van de verkoop van gedenkpenningen kon de aankoop van grond en de bouw van huizen en boerderijen in het Zeeuwse vanuit Amsterdam worden bekostigd. Ook de lutherse kerk te Groede werd vanuit Amsterdam gesticht.

Lees meer
1733 Op de intocht der Salzburgers in Nederland 4

1733 – Op de intocht der Salzburgers in Nederland.Schroefpenning met identieke kaarten binnenzijde en serie van 17 plaatjes door Abraham Remshard, Augsburg als bij nummer 77.Voorzijde: Voorname heer met twee begeleiders reikt een emigrant de hand, op de achtergrond de schepen waarmee die gearriveerd zijn. Midden boven het wapen van de generaliteit der Nederlanden. Omschrift: Holland ein Ort – bereit von Gott. Keerzijde: Bouwplaats met arbeidende Salzburgers. Erboven het alziend oog. Omschrift: Gott fördere das Werck unsrer Hande. zilver 44 mm

1733, Schroefpenning Op de intocht der Salzburgers

1733 – Op de intocht der Salzburgers in Nederland. Schroefpenning met complete serie van 17 geschilderde plaatjes in kruisvorm en twee kaarten in binnenzijden van de penning, door Abraham Remshard, Augsburg.Voorzijde: Zelfde voorstelling als bij nr.74. Het omschrift leest nu in het Duits: Hier findt die Warheit Schuz und Ruh. In afsnede: MDCCXXXIII, 1733. Keerzijde: Zelfde voorstelling als keerzijde van nr.74. Het omschrift leest nu in het Duits: Dort schickt der Himmel Seegen zu. Links staat de signatuur W van de medailleur. In de afsnede: Aufnahm:e der Salzb.urger Emigr.anten in den Ver.einigten Niederl.anden. Medailleur: Peter Paul Werner, zilver 45 mm.

1733, Intocht der Salzburgers in Nederland 3

1733 – Op de intocht der Salzburgers in Nederland. Voorzijde: Vrouwe Belgica zit met lans en vrijheidshoed in de ene hand en met het schild van de Zeven Verenigde Nederlanden in haar andere hand, temidden van allerlei symbolem. Het opschrift boven luidt:Belgium foederatum/Verenigde Nederlanden. Keerzijde. Vrouwe Belgica beschermt met haar schild de emigranten en wijst naar het altaar waar op de bijbel (Biblia Sacra) ligt. Vlak voor het altaar de Hollandsche leeuw met zeven pijlen. Omschrift: Refugium miseris /Toevlucht voor verdrukten. Erboven de hebreeuwse letters JHWH. Eronder: DCCC-Salisburgensib.us Sedes assignatae MDCCXXXIII/Aan 800 Salzburgers woonplaatsen geschonken, 1733. Medailleur: Martinus Holtzhey, Zilver 49 mm

1733, Intocht der Salzburgers in Nederland 2

1733 – Op de intocht der Salzburgers in Nederland.Voorzijde: Zelfde voorstelling als bij nr.74. Het omschrift leest nu in het Duits: Hier findt die Warheit Schuz und Ruh. In afsnede: MDCCXXXIII, 1733. Keerzijde: Zelfde voorstelling als keerzijde van nr.74. Het omschrift leest nu in het Duits: Dort schickt der Himmel Seegen zu. Links staat de signatuur W van de medailleur. In de afsnede: Aufnahm:e der Salzb.urger Emigr.anten in den Ver.einigten Niederl.anden. Medailleur: Peter Paul Werner, zilver 44 mm.

1733, Intocht der Salzburgers in Nederland 1

1733, Op de intocht der Salzburgers in Nederland, vz: Man in harnas stelt de zeven Verenigde Nederlanden voor, hij beschermt de vluchtelingen, met Nederlandse tekst: Hier vindt de waarheyt rust en vree. In de afsnede: MDCCXXXIII, 1733, kz: vrouwe Belgica met op achtergrond de Zeeuwse wateren. Tekst boven: Daar deelt den hemel zegen mee. In de afsnede:Saltzb:urgse Emig:ranten in de Vere:enigde Nederl:anden Aang:enomen. Medailleur: Martinus Holtzhey, zilver 44 mm.

1732, Op de uittocht der Salzburgers

1732, Op de uittocht der Salzburgers, vz:vluchtelingen trekken weg uit Salzburg, met tekst: Op God vertrouwen is de veiligste toevlucht. Eronder staat : Saltzburgse Vervolg:ing der Evan:gelische Prot:estanten 1732, kz: Zalig zyt gy als u de menschen om mynentwil smaaden en vervolgen en spreeken allerly kwaad van u, is ’t dat zy daar aan liegen, weest vrolyk en blymoedig, ’t zal u in den hemel wel beloont worden. Matt:heus Hoofdstuk V, vers 11,12.Medailleur: Martinus Holtzhey, zilver 49 mm

Tickets

Koop hier online tickets voor Luther Museum Amsterdam.

Reserveren
Popup Lorem Ipsum

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Suspendisse varius enim in eros elementum tristique. Duis cursus, mi quis viverra ornare, eros dolor interdum nulla, ut commodo diam libero vitae erat. Aenean faucibus nibh et justo cursus id rutrum lorem imperdiet. Nunc ut sem vitae risus tristique posuere.

Call to action